بررسی آثار ایجاد شهرک صنعتی بر توسعه مناطق روستایی مطالعه موردی شهرک صنعتی فراهان

چکیده تحقیق مورد نظر به بررسی نقش شهرک های صنعتی بر توسعه مناطق روستایی می پردازد. با توجه به این که شهرک صنعتی فراهان نقش موثری بر ایجاد فرصت شغلی برای روستاییان ساکن در اطراف شهرک داشته است. همچنین اشتغال در شهرک صنعتی باعث بهبود کیفیت زندگی و توسعه زیر ساخت های منطقه گشته است. بنابراین هدف از این مطالعه توصیفی بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی شهرک صنعتی فراهان بر توسعه مناطق روستایی می باشد. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و پرسشنامه ای برای افراد روستایی و کارکنان واحدهای صنعتی طراحی شد. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان تأیید و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (بالای 7/0)، که نشان از پایا بودن ابزار اندازه گیری بود. جامعه آماری این تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای اطراف شهرک صنعتی فراهان و کارکنان واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی بودتد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و روش نمونه گیری تصادفی برای کارکنان شهرک و تعیین حوزه نفوذ برای روستاییان متناسب بود، بطوری که برای جامعه آماری روستائیان 245 نفر و برای جامعه آماری دوم 236 نفر تعیین گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی واستنباطی نظیر درصد فراوانی، میانگین، ضریب تغییرات، تحلیل عاملی و آزمون من ویتنی، مک نمار، ویلکاکسون و کروکسال والیس استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی آثار ایجاد شهرک صنعتی فراهان در منطقه نشان داد که سه عامل آثار اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، 61 درصد از واریانس را تبیین کرده اند. نتیجه این مطالعه برای دست اندر کاران توسعه روستایی پیشنهاد می دهد که ایجاد صنایع دوستار محیط زیست در مناطق روستایی موجب ایجاد توسعه برای روستاییان اطراف آن صنایع می گردد. در بین آثار ایجاد شهرک صنعتی در منطقه فراهان از دیدگاه کارکنان بخش صنعت، ایجاد اشتغال، انگیزش ماندگاری در فرمهین، افزایش درآمد غیرکشاورزی، افزایش درآمد در بخش کشاورزی، گسترش مسافرت، گسترش بیمه، ایجاد اشتغال جنبی، بازسازی منازل، انگیزش ماندگاری در روستا، استفاده از مصالح مقاوم ساختمانی، گسترش خدمات، گسترش مهارت آموزی، گسترش فعالیت هنری، توسعه فعالیت ورزشی، بهبود راه ها به ترتیب اولویت، رتبه بندی شده اند. در صورتیکه از دیدگاه کشاورزان و سایر روستاییان، ایجاد اشتغال، انگیزش ماندگاری در فرمهین، افزایش درآمد غیرکشاورزی، گسترش خدمات، گسترش بیمه، ایجاد اشتغال جنبی، انگیزش ماندگاری در روستا، بازسازی منازل، استفاده از مصالح مقاوم ساختمانی، افزایش درآمد در بخش کشاورزی، بهبود راه ها، گسترش مهارت آموزی، توسعه فعالیت ورزشی، گسترش مسافرت، گسترش فعالیت هنری را به ترتیب اولویت بندی نموده اند. همچنین با مقایسه نظرات دو گروه روستائیان و کارفرمایان با استفاده از آزمون من ویت نی مشخص شد، بین 15 گویه تنها در گویه افزایش درآمد در بخش کشاورزی اختلاف معناداری در سطح 99 درصد وجود دارد و بین دو گویه گسترش مسافرت و ایجاد اشتغال جنبی در سطح 95 درصد اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین با وجود اینکه متغیرهای دیگر در بین دو گروه تفاوت معناداری نداشته اند، اما با توجه به میانگین رتبه ای، با احتیاط می توان بیان نمود که، بجز در موارد ایجاد اشتغال جنبی و بازسازی منازل، کارگران بقیه آثار را بیشتر برآورد نموده اند.